دانلود پايان نامه خليج فارس در فایل ورد (word) دارای 103 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد دانلود پايان نامه خليج فارس در فایل ورد (word)   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

بخشی از فهرست مطالب پروژه دانلود پايان نامه خليج فارس در فایل ورد (word)

پیشگفتار  
مقدمه  
فصل اول:  
موقعیت جغرافیائی خلیج فارس  
مبحث اول ) آب وهوای  خلیج فارس  
مبحث دوم)  وضع طبیعی  خلیج فارس  
فصل دوم:  
اهمیت خلیج فارس  
مبحث اول )  اهمیت خلیج فارس  از نظر نفتی  
مبحث دوم ) اهمیت  خلیج فارس از نظر نظامی  
مبحث سوم ) اهمیت  خلیج فارس از نظر بازرگانی  
فصل سوم:  
ناپایداری  مرزها در  خلیج فارس  
مبحث اول )سیمای مرزها  در خلیج فارس  
مبحث دوم)  تعداد قرار داد های مرزی در خلیج فارس  
مبحث سوم )  برخوردهای مرزی در خلیج فارس  
فصل چهارم :  
مقررات  حقوق بین الملل  حاکم خلیج فارس  بعنوان دریای نیمه بسته  
مبحث  اول ) همکاری دولت حاشیه  دریاهای  بسته ونیمه بسته  
مبحث دوم )  کشتیرانی دریاهای بسته ونیمه بسته  
مبحث  سوم )  تعیین حدود مناطق دریائی  در دریاهای بسته و نیمه بسته  
فصل پنجم:  
اعمال حاکمیت  ایران  در خلیج فارس و تنگه هرمز  
مبحث اول ) اعمال حاکمیت از طر یق قانونگذاری  
مبحث دوم) اعمال حاکمیت  از طریق  قرار داد های دوجانبه  
مبحث سوم ) وضعیت حقوقی تنگه هرمز و مواضع ایران  
مبحث چهارم ) وضعیت حقوقی تنگه هرمز و سایر تنگه ها در زمان صلح و جنگ  
1ابوموسی:  
2 تنب بزرگ :  
3 تنب کوچک :  
بررسی اجمالی مورد اختلاف  
بررسی اختلاف از دیدگاه حقوق بین الملل  
مسأله حاکمیت  
2 اشغال یا بازپس گیری جزایر  
نتیجه:  
منابع و مأخذ :  

بخشی از منابع و مراجع پروژه دانلود پايان نامه خليج فارس در فایل ورد (word)

1- آفاقی ، بهمن، مفاهیم دریاهای بسته و نیمه بسته ، مجله سیاست خارجی، جلد 4 ، دفتر مطالعات سیاسی و بین اللملی ، خرداد ،1367

2- آصفی، حمدالله ، فرشاد گهر ، ناصر ، وطن دوست غلامرضا ، سیاست انرژی کشور های عربی با آمریکا در منطقه جنوبی خلیج فارس ، مجموعه مقالات سمینار ررسی مسائل خلیج فارس ، دفتر مطالعات سیاسی و بین المللی ،تهران ، 1368

3- اللهی ، همایون، خلیج فارس و مسائل آن ،انتشارات اندیشه، بهمن ،1368

4- جعفری ولدانی، اصغر ،ناپایداری مرزها در خلیج فارس، مجله سیاست خارجی، جلد 4 ، دفتر مطالعات سیاسی و بین اللملی،1372

5- خلیلی ، احمد، فرضیه برای مطالعه استراتژیک خلیج فارس، مجموعه مقالات سمینار بررسی مسائل خلیج فارس ، دفتر مطالعات سیاسی و بین المللی ، تهران ، 1368

6- چرچیل، رابین ولو، آلن ، حقوق الملل دریاها، ترجمه بهم آقائی ، دفتر مطالعات سیاسی و بین اللملی ، تهران ، 1367

7- رابینز ، فلیپ و استون، جاناتان ،آینده خلیج فارس، ترجمه مهدی افشار چاپ تابش، 1367

8- کاظمیف سید علی اصغر، ابعاد حقوقی حاکمیت ایران در خلیج فارس، دفتر مطالعات سیاسی و بین المللی ،1368

9- کیوان شکوهی ، سعید ، موقعیت نظامی خلیج فارس جزیره ها و بندر های آن ، مجموعه مقالات سمیار بررسی مسائل خلیج فارس ، دفتر مطالعات سیاسی و بین اللملی ، تهران ،1368

10- ملکپور، ملکرضا  ،بررسی مسائل خلیج فارس در ابعاد اقتصادی ، مجموعه مقالات سمیار بررسی مسائل خلیج فارس ، دفتر مطالعات سیاسی و بین اللملی ، تهران ،1368

11- میلان ، شاپور، مقررات حقوق بین الملل حاکم بر خلیج فارس : خلیج فارس بعنوان دریای نیمه بسته، مجموعه مقالات سمینار بررسی مسائل خلیج فارس ، دفتر مطالعات سیاسی و بین اللملی ، تهران ،1368

 12-موسوی ، سید حسن و نوذری ، عزت الله، مختصری درباره جغرافیای تاریخی خلیج فارس از قدیمی ترین ایام مشروطیت ، مجموعه مقالات سمینار بررسی مسائل خلیج فارس ، دفتر مطالعات سیاسی و بین المللی ، تهران،1368

13- ویلسن ، آرنولد، خلیج فارس ، ترجمه محمدسعیدی ، بنگاه ترجمه و نشر کتاب ، تهران ،1348

14- وادالا، ر، خلیج فارس در عصر استعمارگران ، ترجمه پروفسور شفیع جوادی ، چاپ سحاب، 2536

15- مقاله دکتر علی رضا حجت زاده –مدرس دانشگاه

پیشگفتار

مسئله ای حاکمیت  و صلاحیت  قانون گذاری  وتصمیم گیری و اجرای  قانون بر مناطق مختلف  دریای از دید زمان  فکر حقوقدانان  سیاستمداران و متخصصان  استراتزی  را به خود معطوف  کرده است .  که این حاکمیت  و قانون گذاری در تمام جنبه های  استفاده از دریاها اعم از  کشتیرانی – بهره برداری از منابع  جاندار و بی جان  آلودگی محیط زیست  انجام تحقیقات  و پژوهش های  علمی ، انجام آزمایش ها و .. را بر عهده می گیرد . متجاوز  از سه قرن،  حقوقدانان  برجسته  دنیا  نظریه های  مختلفی را در   این زمینه  مطرح کرده اند  وقضات  برجسته  ددگاه ها  آرایی را در این زمینه ابراز کرده اند .از آنجا  که همواره  دره ای فراخ بین تحولات  دانش حتی و پیشرفت   علوم و تدوین قوانین  ومقررات  ناظم  بر دریاها  و جود داشته باشد ،  یک نوع هماهنگی  و نابسامانی  در مناسبات  و روابط بین دول دریاها حاکم بوده است

 عدم یکپارچگی  و توزیع  غیر عادلانه  مننابع ثروت های خدادای  در دریاها باعث اختلافات و دعاوی ومنازعات و جنگلها برخورد های مسلحانه  شده است

 خلیج فارسی  نمونه رد بارزی است  که سالیانه دراز مرکز   توطئه ها و رقابت های ناسالم  دولت های بیگانه بوده است .  پس از گذشت سالها رف ظاهری  استعمار از  این گسترده  ابی هنر آثار سلطه  استعمارگران  در جای جای این  منطقه حساس  و پر مخاطره موجود است

  وقایع نویسان  و تاریخ نگاران خلیج فارس،  همواره اوضاع سیاسی و اقتصادی  منطقه را  از دیدگاه   استعمارگران  برسی و تحلیل کرد اند و کمتر از بعد  حقوقی مخصوصاً  حقوق بین المللی  مورد نقد و بررسی قرار داده اند

  تحولات  دانش فنی تمامیت  منابع  واعمال کمیت ها کشورهای ساحلی را به شدت آسیب پذیر  کرده و کوشش های  دو دهه اخیر  کنفرانس های  منطقه ای  و بین المللی  همه به منظور  دستیابی  به یک نظم نسبی  در مراودات  دریایی بوده است . اما امروزه تنها بخش کوچکی  از مسائل واختلاف  و تناریخ در رویاها  حل وفصل  و قواعد مدرن  هنر مقبولیت  عام در جامعه  بین المللی  کسب نکرده است . هنوز کشورهای پیشرفته صنعتی آمادگی  برخورد منصفانه  با مسائل جاری  جهان برای تنظیم  روابط عادلانه بین کشورهای فقیر  و غنی را ندارند . در این گیر دار تمامیت،  منافع و حاکمیت ملی کشورهای  ساحلی،  که امکانات  مقابله با دانش فنی پیشرفته  را ندارند،  معرض تهدید و تهاجم  وتعارض  قرار دارد

  اما باید بگوئیم  در روابط بین الملل  امروز مناسبات زور و مدار اند حاکم است  و حقوق  قانون  آنطور که شایسته است  احکان برقراری  نظم عمومی  دنیا را ندارد  با این وجود  قواعد موازین  و قوانین بین الملل به عنوان مامن هر چند نامطمئن،  مواردی است  که  کشورهای جهان سوم  برای اعمال  حاکمیت  و فقط منافع  و حقوق  شروع ود را در دریاهای مجاور  خویش می توانند  به آن توسل جویند

  بررسی حاضر کوششی  است ، هر چند مختصر  و ناقص  به  منظور روشن کردن  جنبه های مختلف  نظام  حقوقی  حاکم بر خلیج فارس

مقدمه

 خلیج فارس از زمان های گذشته   به خاطر قرار گرفتن   بر سد راه های  عمده  بازرگانی   بین شرق و غرب،  برخورداری  از موقعیت  استراتژیک  مهم و نیز  به عنوان  یکی از نقاط ی تلاقی  می شد تمدن بزرگ  جهان آن  روز یعنی   ایران وغرب  و خاور در  همیشه از  اهمیت خاص  برخوردار بوده است

  همچنین انگلستان  برای رسیدن  به هندوستان  و روسیه  به خاطر رسیدن به آب های آزاد و فرانسه   برای ضربه زدن  به رقیب خود انگلستان  در طول  تاریخ  به این منطقه  توجه کرده اند  و موجب لشکر کشی های  موفق و ناموفق شده است

  در عصر صنعت  به خاطر کشورهای نفت چرا  اطراف آن  و بازار پر رونق  و فروش کالا در توجه استعمارگرایان بوده است

  از آنجا که خلیج فارس  در طول تاریخ  دستخوش  و قالب ها و کشمکش های  قدرت های استعمارگر  قرار داشتند  ماهیت حقوقی آن از نظر  اعمال  حاکمیت  دولت های  ساحلی هیچ گاه  روشن نبوده است

  بسیاری از دریاهای  باریک  که ازنظر جغرافیایی  و تاریخی  شرایط مشابهی  با خلیج فارس  داشته اند  بویژه لنگه ها  و معابر متصل  به آ نها  تحت نظام  و قواعد  خاص که مبین حاکمیت کشورهای حاشیه آن ها بوده است . اداره می شده اند اما چنین ضوابط و قواعد  مدونی  در مورد خلیج فارس  یا به طور اساسی  وجود ندارد و یا اگر ی در پاره ای از موارد موجود باشد  متاثر از منابع  و نیات قدرت های   سلطه گر خارجی است  اولین باری که ماهیت  حقوق  خلیج فارس   در یک نشست بین المللی  مورد بحث قرار  گرفت،  در سال   1925  در کنفرانس  تجارت اسلحه بود . در این کنفرانس  مسئله مذکور  برای نظر خواهی  به کمیته ویژه  حقوقدانان ارجاع شد  کمیته مذکور  در  با سوال  وضعیت خلیج فارس  از دیدگاه  حقوقی بین المللی  پاسخ داد  که خلیج فارس  از نظر حقوق بین المل یک  دریای آزاد  است و نیز اضافه کرد قاعده  مذکور شامل تنگه هرمز  و دریای عمان  نیز می شود.  واز آن به بعد  کنفرانس های  مختلفی در این امور تشکیل گردید . اما صرف نظر از شرایط زمان  و مکان همه این کنفرانس ها   در  راستای بسط دامنه  نفوذ قدرت های  خارجی دراین منطقه  بوده است .  تحقیق  حاضر گذاری  است بر اهیمت  خلیج فارس  از قدیمی ترین ایام  تا به حال   و تحولاتی  که در آن واقع  شده  واینکه طبق اسناد و  مدارک  ایران به علت  داشتن بیشترین  مرز در شمال ، دارای حق  حاکمیت تقریباً مطلق  بر این منطقه  است و هرگز یک  دریای آزاد  نبوده و نیست وتمام کشورها طبق  مقررات  بین اللملی  حق عبور و مرور  در این منطقه را دارند . ولی مجبور  به رعایت قوانین خاص در رابطه  با این منطقه می باشند

فصل اول

موقعیت جغرافیائی  خلیج فارس

  خلیج فارس ،  پرسیکوس سینوس  یا پرسیکوم  ماره و درماخذ اسلامی   بحرالفارس،  دریائی  است بین  ایران  و شبه جزیره عربستان  که به طول 800  کیلومتر  اروند رود  به  طرف جنوب  شرقی تا شبه جزیره مسندم  در عمان با اقیانوس هند  مرتبط است . تنگه هرمز را جز آن  شمرده اند . چنانکه مسعودی خلیج عمان  را جز بحرالفارس شمرده است،  و اصطخری و ابن حوقل نام بحرالفارس  را به اقیانوس هند  اطلاق کرده اند . عرض خلیج فارس در مدخل آن (تنگه هرمز)  80 کیلومتر  را درراس خلیج  متجاوز از 220 کیلومتر است .  مساحت  خلیج فارس نزدیک به 250  هزار  کیلومتر مربع است .  عمق آن زیاد نیست عمق ترین   نقاط آن در حدود 100  متر در حوالی تنگه قرمز  است .  خلیج فارس  در بخش خاوری  آسیا  وجنوب کشور ایران قرار رگفته  است وچون پیشرفتگی آن از قدیمترین   ازمنه با دولت  وملت ایران بوده است .   لذا آن را خلیج فارس نامیده اند . و چندین هزار سال است که به  همین نام و نشان در جهان شهرت دارد . گاهی ایرانی ها   خود آن را در دیای  ایران واحیاناً  دریای بندر  بوشهر  و سپس از شرق نصف النهار اخیر الذکر  تا محاذات مدار 25 درجه  پائین آمده   از اینجا  به بعد به سمت جنوب شرقی   پیش رود

این سواحل  روبه  روی  دریای عمان قرار گرفته اند و هرچه از مدار 25 درجه پائین  تر برویم از شیخ نشین فجیره  به سواحل مسقط و عمان خواهیم  رسید،  در ضلع غربی شبه جزیره  مسندوم  و در کنار آبهای  نارس بعد از شیخ ابوظبی  هر چه به سمت شمال پیش بیائیم،

بعد از قشم  بزرگترین جزیره خلیج فارس است

 مبحث اول ) آب وهوای  خلیج فارس

 منطقه خلیج فارس از نواحی بد آب وهوا می باشد  رطوبت نسبی  آن  در همه جا بسیار  زیاد است. مثلاً  در بوشهر 84%  و در بحرین 8%  می رسد درجه حرارت  هوا با وجود متغیر بودن همیشه گرم است و در تمال طول  گرما تحمل  درجه حرارت مشکل است . دو فصل بیشتر در  این مناطق قابل تشخیص نیست یکی زمستان که در این فصل هوا نسبتاً خنک می باشد  و این فصل شامل های ماههای آذر ، دی ، بهمن  می باشد  خنک ترین  ایام اواسط دیماه است که درجه حرارت آن بعضی اوقات تا 15  درجه تنزل می کند . بقیه ایام سال  را ماه های تابستان   تشکیل می دهند که هوا گرم است . بارندگی  در سواحل  خلیج فارس  بسیار کم است .و بیشترین بارندگی  در سواحل ایران می باشد  بعلت کمی باران رودهائی  که از سواحل عربی به خلیج فارس سرازیر می شوند  منحصر به همان سیلاب های  اتفاقی از صحاری عربستان است  که از طوفان های  محلی بوجود می آید

 بیشتر آبی که وارد خلیج فارس می وشند از رودکارون  دجله وفرات  است که پس از ورود  به اروند رود به آن می ریزند . اما غیر از این رودها،  رودهای دیگری  همچون مهران،دالکی  جراحی و;  به خلیج فارس می ریزند . اما با وجود این حجم آبی  که به خلیج فارس می ریزد  کمتر از آبی است  که تبخیر می شود ، چنانچهن  اگر تنگه هرمز نبود یا بسته  شود، خلیج فارس  تبدیل به باطلاق می شود

  مبحث دوم)  وضع طبیعی  خلیج فارس

 خلیج فارس از پدیده های  دورانس سوم زمین شناسی است  که در حدود 30 میلیون سال قبل بوجود آمده است وسعتش قبلاً  بیشتر از حالا بوده است . در زمانی بقدری وسیع بوده  که رودهای دجله و فرات  بطور مستقل به آن می ریختند  اما امروزه با پیوستن  به ارند رود وارد  آن می شوند  و زمانی تقریباً جلگه بین النهرین  جنوبی  را تماماً تا حدود  حدیثه و هیت  در  شمال بغداد  و همینطور   بخش اعظم  جلگه های برازجان و بهبهان وخوزستان   تا کوه های  زاگرس  تا اواخر  دوره سوم زمین شناسی  در بر می گرفت 

 مبحث اول )  اهمیت  خلیج فارس   از نظر نفتی

تمرکز جغرافیائی ذخایر نفت ارزان  هزینه در کشورهای حوزه خلیج فارس ، یکی ازعمده دلایل  و شاید دلیل عمده  اهمیت استراتژیک  منطقه است .  ظرف دو دهه گذشته بویژه   در دوره ای که از سال 1973   شروع شد ،  هر چند گاهی به جهت  سیاست های  داخلی و خارجی  دولت های منطقه  ونیز رویداد هایی که درون یا میان کشورهای این منطقه رخ داده  یاد آوری هایی  در باب این اهمیت استراتژیک  به عمل آمده است  چرا که هر یک از  این رویداد ها  بر سحط تولید و صدور نفت  و به همین ترتیب  بر قیمت های  جهانی نفت  و در  پی آن بر اقتصاد  جهان سریعاً اثر گذارده است  همچنین خلیج فارس   در موقعیت برخورد  ابر قدرتهاست  در گذشته بعنوان  نزدیک راه غرب  به هندوستان   دارای اهمیت خاص بوده  اما امروزه بخاطر کشورهای  نفت خیز  بیشتر مورد توجه  دو ابر قدرت  است . روسیه همواره  از راه یابی  به اقیانوس ها  در وضع سختی قرار داشته است

  استراتژی  شوروی  بر اساس علاقه  به این قسمت از جهان بوده  است  که منافع نفتی  به حد وفور آن  دربست  در اختیار غرب بوده است . در  عین حال ،  پس از شکست   مل گرایی  در مقابله با استعمار و عدم کارائی  این ایدولوژی  در حفظ منابع  ملت های  منطقه اسلام گسترش چشمگیر دارد

 فاصله قفقاز   از چاه های نفت  جنوب و رسیدن  به  خلیج فارس  در حدود 1000 کیلومتر  و از سرحد شمالی  افغانستان  در حدود 1200 کیلومتر است . آیا حوادث  این کشور واشغال نظامی افغانستان  و ساختن یک پایگاه مهم  در جنوبی ترین نقطه که کمتر از 500کیلومتر  تا خلیج فارس  است می تواند  با استراژی شوروی  بی رابطه باشد . تا  سال 1960  شوروی به خلیج فارس  هیچ گونه  راهی  نداشتن  بعد از قرار داد  دوستی و کمک های  متقابل  به زمامداران  بغداد و صرف  هزینه فوق العاده  در ساختن بندر ام القصر، کشیت تجاری  و محصولات جنگی شوروی  به خلیج فارس راه یافت،   و قسمت اعظمی  از محصولات  وتجهیزات جنگی به عراق داده شد که در جنگ  علیه ایران استفاده کند

  در مقابل امریکا  که بیش از 11  هزار کیلومتر  با این منطقه  فاصله دارد  پایگاه هایی در  مناطق جنوبی  فارس بدست آورده است  تا با حضور  خود در منطقه  منافع اقتصادی  و استراتژیک  صرف نظر کند. تمام این ها به خاطر ذخائر مهم نفت و گازی است که در خلیج فارس وجود دارد . از 500  میلیارد بشکه نفت  اوپک ، 40 میلیارد  بشکه در منطقه خلیج فارس تهیه می شود،  با  دست کم 75  سال آینده  می توان از آن بهره برداری کرد  با توجه به این منابع سرشار  نفتی  در خلیج فارس رویاروئی  و تضادت  منافع شرق  و غرب آینده  را دچار مخاطرات نظامی  کرده است

   با توجه به اهمیت نفت در تهیه انرژی   وبعنوان  قوه محرکه  همه صنایع  وو سایل حمل و نقل و نیز بعنوان ماده اولیه ی تولیدی بسیاری  از کالاهای بنیادی و اساسی  در جهان که ابعاد  گسترده آن  از تولید  لاستیک گرفته  شده  تا  تهیه انواع  داروهای شیمیائی ،  پوشاک ،  کالاهای صنعتی  و  حتی مواد غذائی  و غیره را در بر می یگرد  نفت طی قرن بیستم  عامل بسیارمهمی  در  تحولات نظامی  سیاسی و اقتصادی  جهان بوده ،   در میان مناطق  فارس بعلت  تسلط  بر ذخایر عظیم نفت  و گاز و صدور  تولید  و توان صادراتی  قابل توجخه  در حقیقت مرکز  این تحولات بوده است و تقریباً حیات تمام کشورهای  صنعتی وابسته  به نفت و حیات اقتصادی  و سیاسی  بسیاری از  کشورها بخصوص کشورهای  صنعتی غرب  و ژاپن  بستگی به  ادامه عرضه نفت  بی وقفه  خلیج فارس وابسته  است

 اما یک نوع  وابستگی  مشترک بین کشورهای نفتی خلیج فارس  و مشتریان آن ها در همه نقاط  وجود دارد . یعنی در عوض وابستگی های  کشورهای صنعتی  به این ماده خام  کشورهای تولید  کننده مجبورند احتیاجات صنعتی  یا  غیر صنعتی  خود  را با پرداخت  نفت جبران کنند . به طوری که قدر قیمت نفت بالا برود کالاهای صنعتی  هم افزایش قیمت خواهند کرد

 نفت و سرمایه  گذاری زاده  آن نه تنها  بادیه نشینان  دشت های بی آب و گیاه  عربستان  را  به شهرهای  کرانه ای خلیج  کشانده ، بلکه انبوه  کار ورزان  و کارگران  را از سر اسر جهان س به این سامان آورده  است  چاه های کوچک نیمه شور   بیابان های  جنوب نه  پاسخ گوی  این انبوه  مردمان  است و نه سازگار  یا دارائی های  افسانه ای  وتناسائی ها و خواستها فرا امروزی نو دولتان  این سرزمین ها هر چند  که جنگ خلیج فارس  بازار کشیدن  لوله های نفت  را از این منطقه  به کناره های  دریای مدیترانه  و دریای سرخ گرم کرده است .  اما این روی گردانی  نخواهد توانست از  ارزش گذر گاهی خلیج فارس  بکاهد

  آزمون چندین دهه گذشته  در خاور میانه نشان داده  است که با پیدایش  هر تنش و درگیری  درمنطقه کشورهایی که لوله های نفت  از سرزمین آن ها می گذرد از این شریان های نفتی  به  گونه گروگان بهره  می گرفته اند . گرمی بازار سرمایه گذاری و گسترش پذیری  بازارهای  دل انگیز  خرید و مصرف  پیرامون خلیج فارس  نیز آنچنان  است که دور شدن   چند خط لوله  جایگاه  و  پایگاه   بین اللملی آن را نمی کاهد . از آن پس بیشترنی  تلاش از سوی دو کشور عربستان  شد   و کویت سازمان کشورهای صادر کننده عربی نفت (اوآپک)در سال 1968 پدید آمد. روند موضع گیرانه  و پدافندی  کشورهای صادر کننده نفت ایران  نفش یافتن  در قیمت گذاری  نفت و میزان  و تولید  و  صدورآن دنباله یافت .  هر شش کشور عربی  منطقه خلیج فارس  عضویت او آپ  را دارا هستند

 مبحث دوم ) اهمیت خلیج فارس از نظر نظامی